دکتر معماریان، دام‌پزشک حیات وحش:
در معالجه پیروز باید از دانش متخصصان خارجی استفاده می‌شد
پیروز، توله یوز ۱۰ ماهه، روز سه‌شنبه ۹ اسفند سرانجام پس از یک دوره بیماری بر اثر «نارسایی حاد کلیوی» در بیمارستان دام‌پزشکی تهران تلف شد.
بیماری منجر به مرگ او واکنش‌های فراوانی را در سطح جامعه ایران برانگیخت و بسیاری را متأثر کرد. در همین حال نسبت به نحوه رسیدگی به این توله یوز انتقاداتی مطرح شده است و شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی درباره توانایی کادر درمان پیروز ابراز تردید کردند.
دکتر ایمان معماریان، دام‌پزشک حیات وحش، در مورد مشکل پیروز گفت: «آنچه اعلام شده این است که این حیوان به نارسایی حاد کلیوی مبتلا بوده است. در واقع عدم دفع ادرار و برگشت آن به داخل بدن باعث آسیب رسیدن به کلیه‌های حیوان و درنتیجه نارسایی حاد شده‌اند.»
پیشتر دکتر امید مرادی، رئیس بیمارستان دام‌پزشکی مرکزی تهران، گفته بود در اثر این نارسایی کلیه‌های پیروز در دفع سموم خوب عمل نمی‌کنند و همین باعث شده تا میزان اوره و کراتینین خون این توله یوزپلنگ بالا رود و شرایط آن را بحرانی کند.
دکتر معماریان با شایع خواندن نارسایی کلیوی در گربه‌سانان گفت: «یوزپلنگ‌ها به دلیل این‌که کلیه‌های بسیار حساسی دارند، نارسایی کلیوی در آن‌ها در سنین مختلف و خیلی زیاد گزارش شده است. با این حال نارسایی‌های حاد کلیه معمولاً نسبت به نارسایی‌های مزمن کلیه به درمان بهتر جواب می‌دهند و پیش‌آگهی بهتری دارند.»
وی که به همراه همکارانش سابقه نگهداری از توله یوز «ایران» را دارد، افزود: «در مورد پیروز هنوز نمی‌دانیم نارسایی کلیه این حیوان چقدر شدید بوده و چه پروتکل درمانی برای او اتخاذ شده، اما در بسیاری از شرایط آسیب کلیوی به حدی زیاد است که حتا در صورت اتخاد شیوه درمان درست حیوان نمی‌تواند از مرگ نجات پیدا کند.»
در روزهای اخیر و پس از تلف شدن این یوز شماری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی «سهل‌انگاری» و «عدم معالجه مناسب» حیوان توسط کادر درمانی را علت تلف شدن آن عنوان کردند. با این حال معماریان می‌گوید عوامل ایجاد نارسایی کلیوی زیاد هستند و بیشتر باید در این زمینه تحقیق شود.
وی در این‌باره اضافه کرد: «باید دید علت ایجاد این نارسایی حاد کلیوی و احتباس ادراری در یک بازه زمانی کوتاه و چند روزه منجر به بستری حیوان چه بوده است. مشکلات گوارشی مزمن در حیوان و همین‌طور عوامل شیمیایی، دارویی و عفونی نیز می‌توانند برای ایجاد نارسایی کلیوی مستعد‌کننده باشند.»
این عضو سازمان جهانی نجات حیات‌وحش درباره امکان اعزام پیروز به خارج کشور برای معالجه و این‌که آیا امکانات درمانی مناسب در داخل کشور برای او وجود داشته است یا نه، گفت: «مهم‌تر از این‌که امکانات خیلی خاصی نیاز باشد، کمک گرفتن علمی از دانشمندان بین‌المللی و دام‌پزشکان حیات وحش از کشورهای دیگر اروپایی یا آمریکا اهمیت دارد. این متخصصان حاضرند به صورت مجانی دانش و تجربه خود را در اختیار ما بگذارند و باید از توان آن‌ها استفاده شود.»
دکتر معماریان با اشاره به پیشینه بهره‌گیری از دانش این کارشناسان در حفاظت و نگهداری دلبر و کوشکی، دو یوزپلنگ در پارک پردیسان تهران، گفت: «بهترین دام‌پزشکان دنیا در آن زمان به ایران آمدند بدون این‌که پولی دریافت بکنند چرا که این‌گونه یوزپلنگ، که آخرین قلاده‌هایش فقط در ایران هنوز باقی است، برای همه دنیا با ارزش است و اگر در کشور ما از بین برود در دنیا دیگر از آن وجود نخواهد داشت.»
دلبر و کوشکی توله یوزپلنگ‌های ماده و نری هستند که هر دو در دوران تولگی به ترتیب توسط یک چوپان و یک شکارچی به سازمان حفاظت از محیط زیست تحویل داده شدند. در روی‌دادی نادر و در شرایط اسارت دلبر در سال ۱۳۹۳ اقدام به جفت‌گیری با کوشکی کرد اما به دلیل عفونت کلیوی دلبر پزشکان مجبور به سقط جنین او شدند. دکتر معماریان وظیفه تیمار کوشکی و دلبر را برای مدت‌ها بر عهده داشته است.
این دام‌پزشک حیات وحش همچنین ادعاهای اولیه درباره نبود دستگاه همودیالیز ویژه حیوانات در کشور برای پیروز را رد کرد و گفت: «دستگاه همودیالیز برای انسان و حیوان تفاوتی ندارد و هزاران دستگاه همودیالیز در ایران وجود دارد.»
او در عین حال تصریح کرد که همودیالیز کردن شرایط خاصی را می‌طلبد و این‌گونه نیست که بتوان کلیه یک یوزپلنگ را هر روز دیالیز کرد و زیر این دستگاه قرار داد اگر کلیه‌ها از بین رفته باشند. دکتر معماریان با اشاره به تجربه موارد قبلی افزود: «این‌که پیروز احتیاج داشته به خارج از ایران اعزام شود شاید اشاره درستی نباشد و درست‌تر این است که ما نیازمند علم روز دنیا هستیم.»
وی با غم‌انگیز خواندن تلف شدن پیروز گفت این حیوان به عنوان «نماینده‌ای برای یوزپلنگ‌های آسیایی» توانست نقش مهمی در شناخت عمومی از طبیعت ایران و به طور ویژه یوزپلنگ‌های آسیایی ایفا کند.
این درمانگر حیات‌وحش با اشاره به نبود حفاظت درست و اصولی از زیستگاه‌های این حیوانات و عدم توجه به تهدیدهایی که متوجه زیست طبیعی یوزپلنگ‌ها در طبیعت است، گفت: «دو تهدید اصلی برای این حیوانات وجود دارد؛ یکی جاده‌‌ها و تصادفات جاده‌ای و دیگری وجود دام، دامدار و سگ‌ها در زیستگاه طبیعی آن‌ها. این تهدیدها هیچگاه مرتفع نشدند و حضورشان باعث شده است نسل یوزپلنگ آسیایی در طبیعت روز به روز کاهش پیدا کند.»
دکتر معماریان با اشاره به ضرورت حفاظت از زیستگاه‌های یوز در ایران اضافه کرد: «پیروز قرار نبود هیچ‌وقت بتواند در طبیعت زندگی کند، ولی ایران آخرین زیستگاه یوزپلنگ‌های آسیایی است و آن‌ها در لبه پرتگاه انقراض هستند. از این جهت حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی آن‌ها باید به شکل مطالبه مطرح شود و مسوولان این‌گونه در آستانه انقراض را حفظ کنند.»
