ادعای آمریکا مبنی بر این‌که چین حمایت از روسیه در جنگ اوکراین را مدنظر دارد پرسش‌هایی در زمینه احتمال تغییر موضع پکن در قبال این مناقشه نظامی پدید آورده است.

چین سخنان آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده را در این‌باره رد کرده است. با این حال بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که حمایت تسلیحاتی پکن از مسکو می‌تواند تبدیل به یک نقطه عطف در جنگ اوکراین شود.
دولت چین طی یک سال گذشته به حمایت دیپلماتیک و مالی از تهاجم نظامی ولادیمیر پوتین، رئیس‌ جمهوری روسیه به اوکراین اکتفا کرده است. پکن در این مدت حاضر به مداخلی آشکار نظامی یا ارسال سلاح به روسیه نشد.
کمک‌های چین به روسیه طی یک سال گذشته به فروش پهپادهای غیرکشنده و دیگر انواع تجهیزات به هر دو طرف جنگ محدود شده بود. این سلاح‌ها را شرکت‌های تحت کنترل دولت چین به روسیه تحویل داده‌اند.
از سوی دیگر آمریکا تأکید می‌کند که روسیه از ایران و کره شمالی کمک تسلیحاتی دریافت کرده است. به گفته مقام‌های ایالات متحده تهران به روسیه پهپاد تحویل داده و کره شمالی نیز راکت و گلوله‌های توپ‌خانه‌ای به این کشور فرستاده است.
سخنان بلینکن؛ پیش‌دستی در افشای اطلاعات یا پخش «اطلاعات جعلی»؟
آمریکا تاکنون برای ادعای خود مبنی بر این‌که پکن حمایت از روسیه را مدنظر دارد شواهدی ارائه نکرده است. آنتونی بلینکن در سخنان خود تنها گفت که واشنگتن بنا به «اطلاعاتی که در اختیار دارد» به این نتیجه رسیده است. منتقدان ایالات متحده در عرصه بین‌المللی احتمالاً درباره این ادعای وزیر خارجه آمریکا به ناکارآمدی‌های پیشین این کشور در زمینه امور اطلاعاتی اشاره خواهند کرد.
با این حال سخنان آنتونی بلینکن از الگوی رفتاری پیشین آمریکا در زمینه تهاجم نظامی روسیه به اوکراین پیروی می‌کند. واشنگتن پیش از آغاز جنگ اوکراین در تلاش بود تا با اعلام علنی اطلاعات حساس، برنامه‌‌ریزی‌های مقام‌های روس را مختل کند.
ریچارد مک‌گرگور، کارشناس مسائل خاور دور در اندیشکده «لووی» در سیدنی می‌گوید: «این واقعیت که بلینکن تصمیم گرفته است نگرانی‌های خود را علنی کند نشان می‌دهد که ایالات متحده اطلاعاتی قوی در اختیار دارد.»
چین در واکنش به سخنان آنتونی بلینکن گفته است که آمریکا در حال پخش «اطلاعات جعلی» و «تغییر مقصر» است.
تأثیر نقش‌آفرینی چین در جنگ اوکراین چه خواهد بود؟
برخی از کارشناسان نظامی بر این باور هستند که روسیه و اوکراین اکنون در حال تجدید قوا و سازماندهی مجدد نیروهای خود هستند تا هم‌زمان با پایان فصل زمستان بتوانند موازنه قوا را به نفع خود تغییر دهند. در این میان هرگونه تغییر موضع چین چه به صورت علنی یا غیرعلنی می‌تواند عاملی تعیین‌کننده باشد.
مایک رایان، تحلیلگر نظامی و فرمانده بازنشسته ارتش استرالیا در این مورد می‌گوید: «این جنگ سیستم‌های صنعتی است. در حال حاضر روسیه از صنایع غرب عقب افتاده است. اگر چین به نفع روسیه وارد میدان شود هرگونه برتری که اوکراین به دلیل ظرفیت صنعتی کشورهای غربی به آن دست یافته است بلافاصله از بین خواهد رفت.»
او می‌گوید که مهمات ارسالی چین «زندگی را برای اوکراینی‌ها دشوار خواهد کرد، فرقی هم نمی‌کند که این مهمات، مهمات توپ‌خانه‌ای باشد یا مهمات با دقت بالا یا سلاح‌های دوربرد که روسیه آن‌ها را تمام کرده است.»
سونگ ژونگپینگ، از فرماندهان نظامی چین پیش از این تأکید کرده بود چین به روسیه سلاح نخواهد فرستاد اما سطح همکاری سیاسی، تجاری و نظامی دو کشور از پیش از آغاز جنگ اوکراین عمیق‌تر شده است و این روند ادامه خواهد داشت.
بسیاری از تحلیلگران بر این باور هستند که موضوع جنگ در اوکراین اکنون ابعادی فراتر از یک سال پیش پیدا کرده است و در عمل این مناقشه به یک جنگ نیابتی به سبک دوران جنگ سرد تبدیل خواهد شد.
هرگونه اقدام پکن در راستای صدور سلاح به روسیه ممکن است باعث شود تا چین نیز با تحریم‌هایی از سوی کشورهای غربی روبه‌رو شود. از سوی دیگر روابط پکن با واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی نیز تیره خواهد شد. با این حال الکسی موراویف، کارشناس مطالعات راه‌بردی و امنیتی در استرالیا بر این باور است که چشم‌انداز شکست احتمالی روسیه نیز برای پکن بسیار نگران‌کننده است.
جنگ در اوکراین نشان داد که شما می‌توانید رژه‌های مجلل نظامی برگزار کرده باشید و رزمایش‌های درخشان و بزرگی را پشت سر گذاشته باشید اما آن آزمون واقعی که تعیین خواهد کرد ارتش شما واقعاً از پس کار می‌آید یا خیر در میدان نبرد صورت می‌گیرد.
او می‌گوید: «اگر روسیه در اوکراین از نظر سیاسی و نظامی شکست بخورد چین تنها خواهد ماند. روسیه تنها قدرت بزرگی است که از چین حمایت می‌کند.»
این در حالی است که به گفته الکسی موراویف پیروزی روسیه در جنگ اوکراین به معنای «شکست راه‌بردی آمریکا» خواهد بود و به شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین کمک خواهد کرد تا نشان دهد که نظراتش مبنی بر «افول غرب» اشتباه نیست. عمل‌کرد ضعیف ارتش روسیه در جریان جنگ اوکراین رئیس‌جمهوری چین در این زمینه را زیر سوال برده است.
او بر این باور است که چین حمایت تسلیحاتی از روسیه را به صورت غیرعلنی و از طریق تحویل سلاح به کره‌شمالی یا گروه واگنر از سوی شرکت‌های دولتی انجام خواهد داد.