نگاهی به اقتصاد آب و اینکه چرا باید آب امری سیاسی باشد؟
دسترسی به آب سالم یکی از حقوق اساسی بشر است.
اما بیش از دو میلیارد نفر در جهان برای برای آشامیدن و شستشو آب پاکیزه در اختیار ندارند. تأمین آب نگرانی عمدهی بسیاری از کشورهاست، و برخی از آنها گرفتار کشمکش بر سر منابع آباند.
شیر آب مهمتر از سلاح
سازمان همکاری و توسعهی اقتصادی پیشبینی کرده که ۶۰ درسد از جمعیت جهان، که عمدتاً شامل خانوادههای کمدرآمدند، تا سال ۲۰۵۰ مشکل تأمین آب خواهند داشت. مطابق اعلام بانک جهانی کمبود آب ممکن است برای برخی کشورها به قیمت ۶ درسد از تولید ناخالص داخلی تمام شود. اما دسترسی همگانی به آب پاک میتواند بیش از ۱۸ میلیارد دلار درآمد اقتصادی ایجاد کند.
«شورای جهانی آب» اندیشکدهای در مارسی فرانسه است که میخواهد بهمنظور تأمین آب و ثبات اقتصادی، با تقویت رابطهی بخش خصوصی و دولتی، زندگی افراد را بهبود ببخشد.
لوئیک فوشون، دبیر این اندیشکدهی بینالمللی میگوید: «شعار اصلی ما این است که مسألهی آب باید سیاسی باشد. آب مسألهای سیاسی است و رهبران جهان باید از بیاعتنایی به آن دست بردارند.»
فوشون میافزاید: «شیر آب مهمتر از سلاح است، و این را مشخصاً وقتی میفهمید که ردیف بودجهی دولتها را در سطح محلی و ملی و بینالمللی میبینید.»
بحران آب و همکاریهای بینالمللی
برای کشورهایی که در مناطق خشک زمین نظیر خاورمیانه واقع شدهاند شیوهی جبران کمبود آب در دهههای اخیر دهه چالشی جدی بوده، اما با توسعهی فنآوری، تأمین آب بهشکلی پایدار از همیشه ممکنتر است.
آگواس دو والنسیای اسپانیا که یکی از باسابقهترین شرکتهای مدیریت آب است با قطر همکاری میکند. این شرکت که از اواخر قرن ۱۹ مشغول به کار بوده، با تیمی زبده پیشرو دیجیتالیکردن سامانههای آبی در سطح جهان است.
این شرکت سرپرست تصفیهخانهی عظیمی است که فاضلاب شهری دوحه را برای استفادهی مجدد تصفیه میکند. فاضلاب از مراحل پرشمارِ تصیفهی بیولوژیک، صافیها و پاکسازی پرفشار میگذرد. هدف این مرکز تنها تصفیهی آب تا درجهای است که بتوان در آبیاری فضای سبز از آن استفاده کرد.
کار این شرکت آن است که کیفیت مقدار بسیار مشخصی از این آب را با توجه به ظرفیت تصفیهخانه، شرایط اقلیمی، و پیشبینی وضعیت آبوهوا بهبود ببخشد. قطر در منطقهی خشکی است. حجم بارش در این کشور بسیار زیاد و مدت آن بسیار کم است. اما این کشور از تجهیزات لازم برای جمعآوری و تصفیه این بارشها برخوردار است.
مدیریت منابع آب در آینده
اوریانا رومانو، سرپرست واحد مدیریت آب و اقتصادِ چرخشی در سازمان همکاری و توسعهی اقتصادی است. وی با تأکید بر کمآبی گسترده در زمین میگوید: «باید هر قطره آب را بهشکل مؤثری ذخیره کنیم. باید هوشمند باشیم و در چارچوب اقتصادِ چرخشی کار کنیم تا در زمینهی تأمین آب حفرهها را بپوشانیم.»
رومانو همچنین بر اهمیت درک ساختاری مسألهی آب انگشت میگذارد و میافزاید:؛ «باید به نظامها بیندیشیم، باید آب را نوعی دارایی بدانیم و مسألهی آب را به سیاستها و حوزههایی که مستقیم و غیرمستقیم بر آن تأثیرگذارند مربوط کنیم، مثلاً حوزهی انرژی و هرزرفت، یا توسعهی شهری و منطقهای.»